18 Kasım 2012 Pazar

HANGİ NUMARALI PLASTİK DAHA SAĞLIKLI ?


Plastikler sağlığımızı ve doğayı tehdit ediyor ama tüm plastikler aynı miktarda zararlı değil. Her plastik ambalajının üzerinde, plastiğin özelliğini belirten, üçgen bir sembolün içinde 1’den 7’ye kadar bir rakam bulunur. Bu rakamları anlamak bize plastiği anlatır. İyi, kötü, orta diye 3 gruba ayırırsak;

 
Nedir bu rakamların anlamı?
 

1. PETE veya PET

PETE veya PET Polyethylene Terephthalate'in kısaltmasıdır. Çok yumuşak, şeffaf ve gıdalarda TEK KULLANIM İÇİN güvenli olduğu kabul edilir. Çoğu su, meşrubat ve diğer içecek şişeleri bu malzemeden imal edilir. Dondurulmamalı, bulaşık makinesinde yıkanmamalı ve mikrodalga fırında kullanılmamalıdır. İçinde bulunan gıda maddesine herhangi bir zararlı madde sızdırmaz. Ancak tekrar kullanım için yeterince temizlenemez ve tekrar kullanıldığında zararlı bakteriler ürer. Bu yüzden PET şişeleri tekrar tekrar kullanma alışkanlığını bırakmamız yararımıza olur.

2. HDPE

HDPE High-Density Polyethylene (Yüksek Yoğunluklu Polietilen)'in kısaltmasıdır. Gıdalarla kullanımının güvenli olduğu kabul edilir. BPA içermez. Bulaşık makinesinde yıkanabilir, mikrodalga fırında kullanılabilir.

3. V veya PVC

PVC Polyvinyl Chloride'in kısaltmasıdır. Gıdalarla kullanılmamalıdır. İçindeki zararlı maddeleri gıdalara sızdırır.

4. LDPE

LDPE Low-Density Polyethylene (Düşük Yoğunluklu Polietilen)'in kısaltmasıdır. Bu malzeme de HDPE gibi gıdalarla birlikte kullanılabilir. Bulaşık makinesinde yıkanabilir, mikrodalga fırında kullanılabilir.

5. PP veya PE

PE Polietilen'in kısaltmasıdır. En güvenli plastik türü olarak kabul edilir. 2 ve 4 numara bu maddenin düğük ve yüksek yoğunluklu halidir. İçinde barındırdığı gıdalara sızdırdığı bilinen herhangi bir zararlı madde yoktur. Bulaşık makinesinde yıkanabilir, mikrodalga fırında kullanılabilir.

6. PS

PS Polystyrene'in kısaltmasıdır. Çay ve kahve gibi sıcak içecekler için kullanılan köpük bardakları (karton bardaklardan bahsetmiyorum) bilirsiniz. Ya da hazır satılan tavuklarda, tavuğun altındaki köpük tabağı bilirsiniz. Ya da kolilerin içindeki elektronik cihazları darbeden korumak için kenarlara koyulan birbirine yapışık o küçük yuvarlak köpükleri. Çoğumuz o köpüğün bir tür plastik olduğunu bile bilmeyiz. Bu malzeme, Benzen denen bir maddeden imal edilir. Benzen, insan için kanserojen bir madde olarak bilinir. Bu maddeyi mutfağınızdan kesinlikle uzak tutmanızı öneririm.

7. DİĞER

7 numara belirli bir tür malzemenin numarası değildir. İlk 6 tür haricindeki malzemeler anlamına gelir. Genellikle BPA denen o zararlı maddeyi içerirler. Ancak içermiyor da olabilir. Bu yüzden, yukarıda da söylediğim gibi, eğer bir malzemenin üzerinde 7 işareti varsa, cam gibi parlak ve sertse, büyük ihtimalle BPA içeriyordur ve güvenli değildir.

BU YAZI ALINTIDIR
KAYNAK

Üçgenin içinde 1 yazıyor ise; Polyethylene terephthalate (PET / PETE): Güvenli sayılabilecek türden olup en güvenlisi değildir. Kısa süreli saklama için kullanılması uygundur. Genellikle su şişeleri, sporcu içecekleri, ketçup, salata sosu şişeleri, plastik reçel ve jöle kavanozları bu plastik türündendir. Isıya maruz kalmamalıdır. Yani üzerinde 1 rakamı olan plastik şişeyi güneşin altında unuttuysanız o suyu içmemelisiniz.

Üçgenin içinde 2 yazıyor ise; High density polyethylene (HDPE): Şimdilik içinde kansere sebep olacak ya da hormon salgılanmasını olumsuz etkileyecek kimyasal maddeye rastlanmadı. Bu sebeple güvenli olarak sınıflandırılıyor. Süt şişeleri, su şişeleri, meyve suları şişeleri, yoğurt ambalajları bu sınıftan olabiliyor.

Üçgenin içinde 3 rakamı var ise; Polyvinyl chloride (V / PVC): İçinde kanserojen sınıfına ait madde olduğu tespit edilen PVC’ler özellikle ısıtıldıklarında çok daha tehlikeli bir hale geliyorlar. Bulaşık makinesi ya da mikrodalga fırına konulduklarından içeriğindeki maddeler serbest kalıyor. Üretimlerinde toksik dioksinler çevreye salınırken evlerimizde de zehirli gazlar açığa çıkarıyorlar. Paketlenmiş gıdalar, özellikle et, peynir, şarküteri paketleri bu türden plastikten olabilir. En tehlike sınıflardan biri olan bu tür için dikkatli olmalısınız. Bazı markalar 3 yazmak yerine hiçbir şey yazmamayı tercih edebiliyorlar, bu da problemin büyüklüğünü kanıtlar nitelikte.

Üçgenin içinde 4 rakamı var ise; Low density polyethylene (LDPE): 1 ve 2 numara kadar geri dönüşüm özelliği bulunmamakla beraber içinde kanserojen etki gösterecek maddeye rastlanmadı. Ekmek poşetleri, dondurulmuş gıda paketleri bu sınıfa ait olabilir.

Üçgenin içinde 5 rakamı var ise; Polypropylene (PP): Üretim şekli şüpheli ve geri dönüşümü zayıf olmasına rağmen kanserojen olarak nitelendirilecek bir maddeye rastlanmadı. Margarin, ketçup, yoğurt plastikleri bu sınıftan olabilir.

Üçgenin içinde 6 rakamı var ise; Polystrene (PS): Üretiminde kullanılan benzen, yapı taşlarından olan bütadien ve stiren bilinen kanserojen maddeler. Özellikle ısıtıldıklarında diğerlerinde olduğu gibi risk büyüyor. Dayanıklı olması nedeniyle bu plastikten yapılmış kahve bardakları ve oyuncaklar bulunuyor. Örneğin kafeteryalarda, okul kantinlerinde kullanılan, elimizi yakmayan köpük bardaklar bu sınıftan. Bu bardaklarda kahve içmek kansere davetiye çıkarıyor.

Üçgenin içinde 7 rakamı var ise; Polycarbonate (PC): Bisphenol A içeren PC, endokrin hormon bozulmasına neden oluyor ve özellikle çocuklarda sinirsel ve davranışsal bozukluklara yol açıyor. Büyük su şişeleri, damacanalar, bazı içeceklerin şişeleri bu plastikten üretiliyor. En tehlikeli kısmı ise plastik yaşlandıkça içinde bulundurduğu sıvıya içeriğindeki bisphenol A maddesini salması. Mümkün olduğunca uzak durulması öneriliyor.
 
BU YAZI ALINTIDIR